Checks and balances

(door Anoushka Wajer) Onlangs sprak ik met iemand over checks and balances: interne controle-mechanismen die fraude en fouten als gevolg van nalatigheid moeten voorkomen.

De hoeveelheid regelgeving die hiervoor in het leven is geroepen is enorm maar lijkt niet effectief, gaat vaak zelfs ten koste van innovatie, daadkracht en het nemen van verantwoordelijkheid. Deze regels gaan voornamelijk over de zogenaamde ‘harde’ zaken. Hierop wordt uitvoerig gecheckt. Inmiddels komt er ook steeds meer aandacht voor de ‘zachte kant’: het gedrag en de cultuur in organisaties. Hieraan wordt inmiddels in veel governance- en gedragscodes aandacht besteed.

De checks op deze zachte kant zijn nog volop in ontwikkeling: hoe vinden (zelf-)evaluaties op dit gebied plaats en leidt dit tot het gewenste effect? Is de mens überhaupt in staat om kritisch naar zichzelf en naar haar eigen gedrag te kijken? En onder welke voorwaarden dan?

Afgelopen week hoorde ik hierover een mooie uitspraak: ‘People only take responsibility for what they create themselves*’. Gevoelsmatig ben ik snel geneigd dit (grotendeels) voor waar aan te nemen. Wat betekent dit dan voor de wijze waarop regels en procedures worden opgesteld en geïmplementeerd?  Een tweede aspect dat van invloed is op het gedrag in organisaties en hoe er wordt omgegaan met regels, is vertrouwen: mensen die zich gewantrouwd voelen, zijn minder geneigd zich aan regels te houden.

Wat betekent dit voor het organiseren van checks and balances op deze zachte kant? Hoe wordt dit gemonitord? En hoe houden (interne) toezichthouders hier zicht op?

Interessante vragen waar we ons vanuit GovernanceQ dagelijks mee bezig houden. Dit doen we zowel in de vorm van zelf-evaluaties, maar ook bij opdrachten gericht op het verbeteren van de board-effectiviteit.

* Dr. Hugh O’Doherty (Kennedy School of Government, Harvard)